Кыргыз эл тамсилдери

Автор: Ж. Мусаева,

Рейтинг: 5.0 ☆

Чыгарылган жылы: 1985

Басмакана: Илим

Китептин барагы: 126

Форматы: PDF,

Тили: Кыргызча

Жанр : Фольклор, Ооз эки,

Тег: Тамсил, СССР, жазуучу,

Азыркы учурда жеткиликтүү

Жалпы китептин саны: 0

Азыркы учурда: 0

Китеп окулду: 1104

Китепти онлайн окуу үчүн системага Google же Facebook аркылуу кириңиз же катталыңыз

Катталуу
Facebook аркылуу кирүү
Google + аркылуу кирүү

Китептин мазмуну:

Элдик оозеки тамсилдер фольклордук башка жанрлар сыяктуу эле элдин үмүт-тилегин, дүйнөгө болгон көз карашын чагылдыруу менен бирге көркөм сез искусствосунун бир формасы катары калың калк катмарынын рухий таламдарын канааттандырып келген.

Кыргыз элинин оозеки тамсилдери жөн жерден пайда боло калган эмес. Адам баласы эзелки замандардан бери жаратылыштын кучагында жашап, флора менен фауна дүйнөлөрүнүн сырларын, жашоо шарттарын мыкты билишкен.

Андыктан сөз искуствосундо ар кыл жаныбарлар, канаттуулар тууралуу чыгармалар жаратылган. Аларды жалпысынан эки топко бөлүүгө болот. Биринчиси — айбанаттар, канаттуулар өз туруш-турпаттары боюнча салыштырмалуу түрдө бузбай сүрөттөлүп, алардын жашоо шарттары, тиричилиги аллегориясыз баяндалат.

Бул айбанаттар тууралуу жомоктордун негизин тизөт. Экинчиси — жан-жаныбарлардын, канаттуулардын жорук-жосундары, өң-түспөлдөрү кай­мана маани кабыл алып алардын кебете-кешпирлери, адам турмушу сындалат. Бул элдик тамсилдердин пайда болушуна негиз болуп берет. Элдик оозеки тамсилдердин келип чыгышы албетте, айбанат­тар жөнүндөгү жомокторго тыгыз байланыштуу.

Айбандар жөнүндөгү жомоктордун кээси кадимки жомоктун чегинен чыгып, тамсилдик маанини кабыл ала баштагандыгын байкоого болот. Айбандын кылыкгжоругун баяндоо менен айрым адамдарга тиешелүү касиеттер каймана түрдө сындоого алынат. Негизинде жомоктук материал жатса да окуянын өнүгүү, мүнөздөрдүн ачылыш спецификалары жагынан кадимки тамсил- ге айланган чыгармалар аз эмес. Ошондой тамсил-жомоктун үлгүсү катарында Сагымбай Орозбаковдун «Жолбун ит», «Чычкан, мышык, арстан» чыгармаларын көрсөтүүгө болот.

Маалымат менен бөлүшүңүз